Bởi: Preeyachaya Klaythuan
Phát hành: 14-06-2014


This article is from ECHO Asia Note #21

Hướng tới một tương lai canh tác lúa tốt đẹp hơn

Phương Pháp Thâm Canh Lúa Cải tiến (SRI) đang trở nên phổ biến ở Thái Lan. Cả nông dân mới và nông dân giàu kinh nghiệm đều rất hứng thú học hỏi để cải thiện hệ thống trồng lúa thay vì chỉ tập trung vào năng suất cao.

Vùng thượng trung của Thái Lan, đặc biệt là Nakorn Sawan, có nguồn đất đai màu mỡ và dải đất bằng phẳng dọc bờ sông. Khu vực này có điều kiện tốt để trồng lúa, đặc biệt là sản xuất lúa để lấy hạt giống. Phần lớn thóc giống được sử dụng tại miền trung Thái Lan là từ khu vực này.

Xu hướng SRI hiện tại ở Thái Lan: Độ phổ biến và sử dụng SRI trong thương mại đang tăng lên

Nếu SRI được thực hiện trên 1 đến 5 rai (0,16 – 0,8 mẫu Anh), công việc có thể thực hiện bởi các thành viên gia đình hoặc chia sẻ lao động giữa những hàng xóm, một cách thức phổ biến. Tuy nhiên, đối với những nông dân sản xuất hạt thóc giống thuần chủng hoặc hạt thóc giống thương mại với SRI, chi tiết của công việc là rất khắt khe. Nếu nông dân không có đủ trình độ, họ sẽ không sản xuất được hạt giống thuần chủng có chất lượng, dẫn đến mất thời gian và cơ hội.

Khun Wanpen Channarod [Biên tập: Khun Wanpen Channarod cũng được đề cập trong bài nghĩ lại của Boonsong] là một người nông dân đến từ Thamai, Chomsaeng Nakorn Sawan. Cô ấy canh tác lúa trên diện tích 16 rai (7,2 mẫu Anh), sản xuất cây mạ đơn và khóm mạ để trồng lúa. Ngoài việc ứng dụng SRI để sản xuất các hạt giống này, cô ấy cũng chế tạo ra một máy đánh dấu trục lăn mà hiện nay đã được sử dụng cho việc sản xuất SRI thương mại ở tỉnh Nakorn Sawan và các khu vực lân cận. [Biên tập: Máy đánh dấu trục lăn giúp việc trồng lúa thẳng hàng trở nên dễ dàng hơn, tăng hiệu quả sử dụng diện tích đất và giảm tổn hại tới cây trồng khi mảnh đất được làm cỏ bằng máy.]

“Tôi đã thực hành SRI trong nhiều năm thì một ngày có công ty yêu cầu tôi trồng lúa SRI để lấy hạt giống trên diện tích 60 rai (24 mẫu Anh),” Khun Wanpen nói, “với điều kiện cây lúa được trồng theo hàng và có khoảng cách bằng nhau” Ban đầu, tôi không nhận hợp đồng này. Tôi nghĩ về việc làm thế nào để có thể cấy mạ SRI trong những hàng bằng nhau. Tôi mất ăn mất ngủ, tôi nghĩ về việc đó cả ngày lẫn đêm. Cuối cùng, bản thiết kế đã đến với tôi. Anh trai tôi, một kỹ thuật viên, đã chế tạo ra và thử dùng nó vào công việc. Với diện tích 60 rai (24 mẫu Anh) theo hợp đồng, tôi biết rằng nó sẽ tạo ra sự khác biệt lớn, nhưng cũng sẽ là một kinh nghiệm quý báu.

Tạo ra những hàng lối trật tự trên cánh đồng SRI

Việc chế tạo mẫu đầu tiên trải qua nhiều thử nghiệm và mắc lỗi. Ngay từ đầu, Khun Wanpen đã liên tục điều chỉnh công cụ, để có thể giải quyết được những vấn đề phát sinh, cải tiến độ tiện lợi, tăng tốc độ và độ dễ sử dụng. Cùng lúc đó, cô ấy vẫn tiếp tục hoàn thành công việc như trong hợp đồng với khách hàng.

Sau hợp đồng đầu tiên, cô tiếp tục sử dụng công cụ đánh dấu trục lăn cùng với kĩ thuật căng dây truyền thống để xác định khoảng cách trồng cây. [Biên tập: Theo truyền thống, lúa sẽ được trồng cách nhau bằng việc sử dụng một sợi dây với những nút buộc, kéo căng khắp ruộng; các nút sẽ chỉ ra vị trí trồng cây.] Tuy nhiên, công cụ cần sửa đổi vì cấu trúc kim loại trục lăn không đủ khỏe. Cô ấy cố gắng chế tạo nó với nhựa PVC, nhưng vẫn không hoàn toàn ổn. Với việc thêm ống nhựa PVC cho mô hình, cô cố gắng tạo 1 lỗ ở thanh ngang để người vận hành có thể nhìn thấy vị trí mà công cụ này tạo ra những điểm mốc trên bùn một cách rõ ràng hơn, nhưng chiếc máy vẫn quá nặng và nó đã bị mắc kẹt trong bùn đất. Việc này đòi hỏi mất nhiều năng lượng để khiến máy lăn, làm hao phí nhiều thời gian và sức lực. Cuối cùng thì kiểu mẫu hiện tại với cấu trúc thanh thép đã được phát triển.

SRI Roller Planting Marker 1

Những máy móc nặng nề sẽ khó sử dụng trên đồng ruộng vì chúng dễ bị chìm dưới bùn.

 

 

 

Mẫu phát triển máy đánh dấu gieo trồng trục lăn của Wanpen

SRI Roller Planting Marker 2

Máy đánh dấu gieo trồng trục lăn của Khun Wanpen đã trải qua vài phiên bản trước thiết kế cuối cùng. Chiếc máy này là lý tưởng cho canh tác SRI bởi vì nó tạo ra một mạng lưới rõ ràng trên bùn, đánh dấu vị trí trồng lúa.

Máy đánh dấu gieo trồng trục lăn của Wanpen đã được phát triển từ kinh nghiệm của cô ấy. Khi gặp phải một vấn đề, cô ấy sẽ thay thế và phát triển máy móc tùy theo vấn đề và giống lúa.

Công cụ của Wanpen được thiết kế cho nhẹ, dễ sửa chữa và tiện lợi khi sử dụng. Phần tay cầm được thiết kế để máy có thể được kéo đi dễ dàng. Công cụ này tạo ra các đường thẳng song song và vuông góc để đánh dấu vị trí trồng cây, nhằm tối ưu hóa khoảng cách giữa các hàng sao cho cây lúa có thể dễ dàng tạo thành hàng mà không mất quá nhiều sức lực.

“Tôi đã suy nghĩ và phát triển máy đánh dấu gieo trồng SRI nhằm hỗ trợ công việc của mình; làm nó trở nên thuận tiện, nhanh chóng và dễ dàng hơn; và giúp tôi hoàn thành công việc mà khách hàng yêu cầu. " —Wanpen Channarod, người nông dân ở Nakorn Sawan

Tính toán khoảng cách dựa trên giống lúa và độ đẻ nhánh

SRI Roller Planting Marker 3

Một khi những dấu mốc được tạo ra bởi máy gieo trồng dạng trục lăn này, mạ giống có thể được cấy

Vì Wanpen trồng lúa SRI với mục đích thương mại nên cô cần vài chiếc máy đánh dấu gieo trồng với những kích thước vòng quay khác nhau. Sử dụng loại máy nào phụ thuộc vào thói quen đẻ nhánh của giống lúa mà cô ấy dự định sẽ trồng. Các máy đánh dấu dạng trục lăn có kích thước là 30x30 cm, 16x30cm và 25x25cm, tùy vào nhu cầu sử dụng. [Biên tập: Lúa SRI thường được gieo trồng với khoảng cách 25x25cm hoặc rộng hơn]. Một khi những dấu mốc được tạo ra bởi công cụ này thì có thể cấy mạ giống. Ruộng không được để quá nhiều nước, nếu không những điểm đánh dấu sẽ dễ bị mất đi trước khi mạ được cấy [Cấy là một cách trồng lúa- xem thêm ở những bài báo liên quan trong số này]. Sau 2 tuần, mạ sẽ hình thành và phát triển theo những hàng lối đã định.

Cây lúa được hình thành theo hàng lối giúp việc kiểm soát cỏ dại dễ dàng hơn

SRI Roller Planting Marker 4

SRI Roller Planting Marker 5

Máy gieo trồng dạng trục lăn hỗ trợ người nông dân bằng cách giúp họ trồng lúa theo hàng lối đều nhau dễ dàng hơn. Điều này sẽ giúp họ làm cỏ đồng ruộng dễ dàng hơn mà không gây ảnh hưởng tới cây lúa.

Gieo trồng theo hàng thẳng cho SRI cũng giúp cho việc kiểm soát cỏ dại, là điều quan trọng trong quản lý ruộng lúa. Với phương pháp canh tác truyển thống, rất khó để kiểm soát cỏ dại. Khi người nông dân đi vào những ruộng lúa truyền thống, họ có thể gây tổn hại cho cây trồng. Vì SRI được trồng thành những hàng cách đều nhau nên người nông dân có thể dọn cỏ mà ít gây tổn hại cho cây lúa.

Hai nông dân mạnh mẽ: Mẹ và con gái cùng làm việc

Mặc dù Khun Wanpen có một đội ngũ trồng trọt trên cánh đồng lúa SRI thương mại của cô ấy, nhưng con gái của cô ấy là Pijarinee Ruksri (Aae), hiện là sinh viên đại học, cũng tham gia sản xuất mạ giống giúp mẹ.

Mạng lưới nông dân cuối tuần [Biên tập: “Mạng lưới nông dân cuối tuần” là khá niệm đã được đề cập trong bài báo Sự phát minh công cụ SRI,những nông dân người Thái Lan mặc dù có công việc toàn thời gian những vẫn tiếp tục canh tác sau giờ làm] đã tạo ra và phát triển “máy gieo thóc giống cầm tay”, công cụ được tạo ra từ 2 lớp nhựa Acrylic. Tầng phía trên có 434 lỗ, theo kích thước của hạt thóc giống. Lớp dưới có các lỗ giống nhau, cùng vị trí với phần trên. Thóc giống được trải đều ở lớp trên và lắc theo chiều ngang để chúng rơi vào lỗ. Khay nhựa acrylic, với những lỗ tương xứng, được đặt lên trên khay hạt giống đã chuẩn bị. Những lỗ trống còn lại có thể được trồng bằng tay. Kĩ thuật này giúp gieo hạt trên khay dễ dàng hơn và hiệu quả hơn (một phút một khay).

Wanpen tận dung khu vực quanh nhà như một vườn ươm mạ. Những cây mạ cô gieo trồng (từ hạt giống khách hàng mua hoặc của chính cô) được bán cho những người nông dân khác. Một số được dùng như cây thay thế trong ruộng sau đợt gieo trồng đầu tiên. Hiện tại, những giống lúa được khách hàng ưa thích là: Riceberry, Hormnin, Hormsukothai, Hormlanna, và Gorkhor 49.